Słownik podręczny
Quadrivium
— Siedem sztuk wyzwolonych. Sztukami wyzwolonymi (łac. artes liberales) nazywano w starożytności te umiejętności, które powinien mieċ człowiek wolny w odróżnieniu od niewolnika. Znane też pod nazwą siedmiu nauk świeckich. Ok. 400 po Chr. Marcjanus Capella (Martianus Felix Capella) ustalił ich liczbę na siedem i podzielił na 2 grupy: (stopień niższy, trivium, szkoła trywialna) gramatyka, arytmetyka, geometria; (stopień wyższy, quadrivium): retoryka, dialektyka, astronomia, muzyka. On też, personifikujac je, przygotował drogę do ich wyobrażeń w plastyce, spotykanych często w średniowieczu., zwł. we Włoszech i we Francji.
Qaddis
— Zob. Kaddisz.
Quelle lub „Q”
— (niem. źródło). Zob. źródło „Q”.
Quinquagesima
— (łac. pięćdziesiątnica), nazwa niedzieli zapustnej, poprzedzającej Środę Popielcową, gdyź w zaokrąglonej liczbie jest 50. dniem przed Wielkanocą.
Qumran
— Zob. Rękopisy z Qumran.
Quo vadis?
— powieśċ hist. (1895–96) Henryka Sienkiewicza, rozgrywająca się w Rzymie Nerona, której główną i najbardziej pogłębioną postacią jest rzymski poganin–dekadent Petroniusz, ze spokojem obserwujący zbliżanie się chwili upadku dawnego Rzymu. Słowianka Ligia, „pochodząca z kraju położonego między Wisłą i Odrą”, poślubia w końcu Winicjusza, którego Piotr i Paweł nawrócili na jej wiarę, na chrześcijaństwo. Powieśċ stała się największym sukcesem autora, tłumaczono ją na niemal wszystkie języki świata, a w 1905 pisarz otrzymał za nią Nagrodę Nobla.
Quo vadis, Domine?
— łac., „Dokąd idziesz, Panie?”. Najwcześniejsza wersja tej anegdoty ewangelicznej znajduje się we wczesnych Dziejach Piotra, apokryfie Nowego Testamentu, a powtarza ją Złota Legenda.
Z namowy swych towarzyszy–chrześcijan św. Piotr opuszcza Rzym w szczytowym okresie prześladowań chrześcijan przez Nerona. Na Via Appia (zob. Via Appia) ukazuje mu się wizja Chrystusa idącego naprzeciw. Piotr woła: „Dokąd zmierzasz, Panie?” i otrzymuje odpowiedź: „Do Rzymu, aby zostaċ powtórnie ukrzyżowany”. Piotr rozumie tę odpowiedź jako polecenie dla niego, aby powrócił do Rzymu i przygotował się do męczeńskiej śmierci.